keyboard_arrow_down

PROBLEEMSTELLING

Neurodegeneratieve ziekten staan reeds voor meer ziekenhuisopnames en langere verzorging dan alle andere ziektes samen. De demografische ontwikkeling voorspelt een verdere stijging in de voorkomst van vooral irreversibele dementies. Methoden voor vroege diagnose en effectieve behandeling zijn noodzakelijke (maar nog onbestaande) werktuigen om de kosten voor gezondheidszorg te verminderen, en de levenskwaliteit van patiënten en hun familie te verbeteren.

Om de impact van het project op deze parameters te maximaliseren werd de ziekte van Alzheimer (AD) gekozen als 'proof-of- concept' voor de aanpak van het project. AD staat immers voor 50-70% van alle irreversibele dementies, waarvan de voorkomst (1200 per 100.000) hoger ligt dan bijvoorbeeld voor Parkinson (5-10x), multiple sclerose (10-15x) en amyotroof lateral sclerose (200x).


OPPORTUNITEITEN

De volgende twee opportuniteiten zijn aanleiding voor het project "Herinneringen":

  1. De toenemende behoefte aan methoden voor diagnose van milde cognitieve stoornissen. Volgens patientverenigingen zal een vroege diagnose aan patiënten de mogelijkheid geven om zelf tijdig, en bewust, noodzakelijke beslissingen te treffen. Professionelen in de
    gezondheidszorg onderlijnen dat tijdige diagnose en behandeling de ontwikkeling van AD kan vertragen, met een betere levenskwaliteit voor de patiënten en hun familie, en lagere kosten voor de maatschappij, als gevolg.
  2. De toenemende behoefte aan geneesmiddelen die AD ontwikkeling voorkomen of vertragen. De beschikbaarheid van methoden voor vroege diagnose opent voor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen, een ontwikkeling die, ondanks hoge prioritering door industry, nog geen tastbare resultaten heeft opgeleverd.


VERANTWOORDING VOOR HET PROGRAMMAGEBIED

De innovatieve aanpak en het multidisciplinaire karakter van dit project sluiten aan op de Slimme Specialisatiestrategieën van Zuid-Nederland en Vlaanderen, NlB en de Key Enabling Technologies. Dit wordt gefaciliteerd door een doelgerichte grensoverschrijdende samenwerking tussen 3 private en 3 publieke partijen. Deze samenwerking levert producten op die het de partijen mogelijk maken om te
groeien in een markt die verwacht wordt jaarlijks toe te nemen met 38% (diagnose) en 7% (therapie) tot respectievelijk 64 en 5.900 m€ (2020).

Het project levert een belangrijke bijdrage aan de programma-indicatoren van de programma 3 oproep (1B) via een doelgerichte disseminatie van kennis, technologie en product kandidaten (WP2). Disseminatie richt zich onder andere naar bedrijven die nieuwe diagnostiek en therapieën voor de behandeling van neurodegeneratieve hersenziekten prioriteren. Activiteiten die de continuiteit van
het project verzekeren zullen een belangrijk deel van de disseminatie uitmaken. Hierbij wordt vooral toepassing, evaluatie en valorisatie van de projectresultaten (een diagnostische test, meer nauwkeurige diermodellen voor AD en nieuwe therapie mogelijkheden) door industrie nagestreeft. Daardoor kan dit tamelijk klein project een behoorlijke meerwaarde genereren via het Interreg.
programma.

Projectdoelstelling

Voor minder dan 5% van de patienten met AD kan een diagnose gesteld worden met behulp van specifieke gen-testen. Mensen met mutaties in een of meerdere goed gekarakterizeerde genen ontwikkelen met hoge waarschijnlijkheid de ziekte op jonge leeftijd (>30 jaar). Er zijn echter jonge AD patienten zonder deze genetische risicofactoren, wat doet vermoeden dat nog ongekende genen en/of externe factoren een rol spelen. De meerderheid van AD patienten (>95%) ontwikkelt symptomen op hogere leeftijd (>60 jaar) (sAD).

Hoewel de symptomen voor beide vormen van AD op elkaar gelijken, heeft sAD blijkbaar geen genetische achtergrond. Er wordt aangenomen dat er hier sprake is van een accumulatie van veranderingen in het genetisch materiaal door ouderdom, en beïnvloedbare risicofactoren zoals chemische stoffen (zware metalen, pesticiden, anæstetica) en levensstijl (zwaarlijvigheid). De mechanismen waarmee deze beïnvloedbare risicofactoren de inductie en de verdere ontwikkeling van sAD drijven, zullen in dit project toegepast worden in nieuwe diagnostische methoden en nieuwe therapieën.


ALGEMENE DOELSTELLING

  1. Een nieuwe methode voor vroege diagnose van sAD met industriële toepasbaarheid Het tastbare resultaat is een niet-invasieve bloedtest die met voldoende zekerheid (i) mensen met preclinisch sAD vroegtijdig identificeert, (ii) de evolutie van de ziekte opvolgt, en (iii) de effectiviteit van nieuwe geneesmiddelen evalueert.
  2. Diermodellen voor AD, die door toepassing van de biomerker profielen, met meer nauwkeurigheid dan de huidige diermodellen, het therapeutisch effect van nieuwe geneesmiddelen kunnen evalueren. Deze doelstelling is belangrijk aangezien diermodellen deel uit maken van het wettelijk pakket voor preclinische evaluatie tijdens product ontwikkeling.
  3. Genen en biologische processen die tot nieuwe geneesmiddelen kunnen leiden. 

De deelnemende MKBs/KMO's en academische projectpartners zijn gevestigd binnen de regio Vlaanderen-Zuid- Nederland. Aldus kan een sterk en effectief grensoverschrijdend consortium opgebouwd worden terwijl partners toch in elkaars nabijheid verkeren en de lijnen kort zijn. Elke partner in dit consortium heeft een leidende positie in zijn onderzoeksveld. De kennis van de individuele partners is op zich echter onvoldoende om het geheel aan innovaties die moeten worden ontwikkeld, zelfstandig te creëren. Deze innovaties zijn echter te realiseren door de synergie die ontstaat wanneer de verschillende partners hun specifieke kennis investeren in deze unieke samenwerking.